Czy wiesz, jakie są tradycje i zwyczaje wielkanocne w Polsce? Na czym polega symboliczne wieszanie Judasza oraz pogrzeb żuru i śledzia? Co to jest walatka i Pucheroki? Sprawdź swoją wiedzę o zwyczajach Świąt Wielkanocnych, obchodzonych dawniej i dzisiaj!

Niektóre polskie tradycje Świąt Wielkanocnych wciąż są żywo kultywowane, ale część z nich powoli zanika… Nie pozwól, by wiedza o ludowych zwyczajach wielkanocnych zniknęła wraz z nimi! Rozwiąż quiz i sprawdź swoją znajomość polskich zwyczajów i tradycji, a przy okazji dowiedz się wielu ciekawostek o Wielkiej Nocy. O części z nich być może nigdy nie słyszałeś, a zapewniam, że warto! 😉 Ludowe, barwne, ciekawe, dziwne, nietypowe, symboliczne… Polskie zwyczaje wielkanocne można określać na wiele sposobów. Przekonaj się sam/a!

Reklama

0%

1. Poświęconej palemce wielkanocnej przypisywano magiczne właściwości. Co robiono z wierzbowymi kotkami z palemki, by zapewnić sobie zdrowie?



Correct! Wrong!

Poświęconej palemce przypisywano magiczne właściwości. Taką palemką delikatnie bijano domowników „na szczęście”, a wierzbowe kotki połykano „na zdrowie”. Miało to też ustrzec od bólu gardła.

2. Jajka gotowane w barwnym wywarze z naturalnych składników (z łupin cebuli, kory dębu, soku z buraka), zwane także byczkami lub malowankami to:



Correct! Wrong!

Kraszanki to jajka barwione naturalnymi składnikami, takimi jak łupiny cebuli czy sok z buraka. Nazwa pochodzi od słówka „krasić”, czyli „barwić”. Na tak przygotowanych malowankach często wydrapuje się przeróżne wzory.

3. Niegdyś barwiono jajka wyłącznie na kolor...



Correct! Wrong!

Kiedyś barwiono jajka tylko na kolor czerwony. Związane było to z legendą, wedle której Maria Magdalena, po zmartwychwstaniu Chrystusa, radośnie spostrzegła, że wszystkie zakupione przez nią jajka zabarwiły się na czerwono. Zwyczaj malowania jajek przetrwał do dzisiaj, ale barwi się je na przeróżne kolory.

4. Zwyczaj „wieszania Judasza”, który polega na wieszaniu wykonanej ze słomy kukły i mający w symboliczny sposób wymierzać sprawiedliwość zdrajcy, nawiązuje do:



Correct! Wrong!

Wielkanocny zwyczaj „wieszania Judasza” ma swoje korzenie w pogańskim topieniu Marzanny - kukły wykonanej ze słomy, którą w rytualny sposób topiono (lub palono), by przywołać wiosnę i pożegnać zimę. Kukłę Judasza również wykonywano ze słomy, początkowo wieszano na wieży kościoła, a później na drzewie lub słupie. Strącano ją, włóczono po wsi, a na końcu podpalano i wrzucano do stawu lub rzeki.

5. Pogrzeb żuru i śledzia to dawny, ludowy zwyczaj wielkanocny, który symbolizował:



Correct! Wrong!

Pogrzeb żuru i wieszanie śledzia to dawne, ludowe zwyczaje wielkanocne, które obchodzono głównie na Kujawach. Kiedyś, ludzie bardzo rygorystycznie podchodzili do przestrzegania postu, a jadłospis ograniczał się najczęściej do postnego żuru i śledzia. Wraz z nadejściem Wielkiego Piątku i końcem postu, świętowano koniec pokuty – urządzano symboliczny pogrzeb uprzykrzonego żuru i śledzia.

6. Na czym polegają Pucheroki obchodzone w Niedzielę Palmową w niektórych podkrakowskich wsiach (m.in. w Bibicach i w Zielonkach)?



Correct! Wrong!

Pucheroki to zwyczaj obchodzony w Niedzielę Palmową w niektórych małopolskich wsiach. Barwnie ubrani chłopcy w wieku szkolnym, z wysokimi, stożkowymi czapkami z bibuły, ubrani w kożuchy i z ubrudzonymi smołą twarzami, śpiewają i wygłaszają oracje oparte na dawnych pieśniach i wierszykach. Za swoje wystąpienie otrzymują drobne podarki, które zbierają do koszyka.

7. Dzisiaj śmigus-dyngus to oblewanie się wodą w Poniedziałek Wielkanocny, a dawniej były to dwa odrębne zwyczaje. Na czym polegał śmigus, a na czym dyngus?

By Mario Antonio Pena Zapatería from San Sebastian, Spain (https://www.flickr.com/photos/oneras/14668387750/) [CC BY-SA 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0)], via Wikimedia Commons
Correct! Wrong!

Dawniej śmigus i dyngus stanowiły osobne zwyczaje wielkanocne. Śmigus polegał na smaganiu panien gałązkami po nogach i oblewaniu zimną wodą, a dyngus z kolei na wykupieniu się od smagania i oblewania, przez wręczanie kawalerom małych upominków, np. pisanek.

8. Walatka, znana też pod nazwą „na wybitki”, to dawna zabawa wielkanocna polegająca na:

Correct! Wrong!

Walatka to dawna zabawa wielkanocna, ale wciąż jeszcze żywa w niektórych domach. Zabawa ta polega na stukaniu się czubkami jajek lub toczeniu pisanek po stole, tak by się zderzyły. Wygrywa ten, którego jajko rozbiło pisankę przeciwnika.

9. Organizowany w Poniedziałek Wielkanocny w niektórych miejscowościach w Polsce „Emaus” to:

Correct! Wrong!

Najpopularniejszy Emaus to ten krakowski, który odbywa się w Poniedziałek Wielkanocny. Towarzyszą mu liczne kramy z atrakcjami dla dzieci i przeróżnymi kiermaszami ludowych wyrobów.

10. Siuda Baba to ludowy zwyczaj wielkanocny, który zachował się jeszcze w Lednicy Górnej. Według pogańskiej legendy, w świątyni pod Kopcową Górą strzegła ognia kapłanka – Siuda Baba, która wychodziła ze świątyni tylko raz do roku, wraz z nadejściem wiosny. Kto tradycyjnie przebiera się za usmoloną Siudą Babę?

By Nova - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=41275050
Correct! Wrong!

Tradycyjnie za niechlujną i usmoloną Siudą Babę przebiera się mężczyzna, który w towarzystwie Cygana i paru krakowiaków zbiera datki wśród mieszkańców. Poczernienie twarzy przez Siudą Babę to dobra wróżba, zwiastująca pomyślny przyszły rok, a pannie ma przynieść szybkie zamążpójście. Tradycja wielkanocna podtrzymywana jest w Lednicy Górnej.

Zwyczaje i tradycje wielkanocne
Brawo!

Gratulacje! Świetnie znasz się na wielkanocnych tradycjach i zwyczajach w Polsce - tych dawnych i tych obecnych. Pozostaje mi życzyć Wesołej Wielkanocy!
Nawet dobrze!

No, no, no! Całkiem dobrze odpowiedziałeś na zadane pytania. Mam nadzieję, że po tym quizie uzupełniłeś swoją wiedzę o dawnych i obecnych zwyczajach wielkanocnych w Polsce. 😉
Oj, cienko!

Oj... Coś słabiutko Ci poszło... Może spróbuj jeszcze raz? 🙂 Powinno być lepiej!
Przeczytaj również:

Chcesz dowiedzieć się nieco więcej o zwyczajach i tradycjach obchodzonych na Wielkanoc w Polsce? Zapraszam do artykułu: Ciekawe tradycje i zwyczaje wielkanocne w Polsce – dawniej i dziś.