Ryż to podstawowy składnik kuchni azjatyckiej, który warto włączyć również do polskiego menu. Czy ryż jest zdrowy? Bez wątpienia tak! Ryż ma jednak różne rodzaje, które cechuje inna wartość odżywcza, kolor, smak, aromat i kleistość ziaren. Poznaj odmiany, ale i dobroczynne właściwości ryżu.
Ryż jest dla Chińczyków tym samym, co dla Polaków ziemniak – podstawowym składnikiem wielu dań albo jego niezbędnym dodatkiem. W Japonii obiad bez ryżu to nie obiad, w Chińczycy witają się słowami „Czy jadłeś już dziś ryż?!”. Ryż jest bogaty w wartości odżywcze i ma wszechstronne zastosowanie – można go jeść i na słodko, i na słono. Jako samodzielne danie lub jako dodatek do głównych dań. Z ryżu można zrobić też pyszne piwo, mąkę ryżową, olej, tradycyjny japoński trunek sake, czy też papier ryżowy idealny do sajgonek.
Ryż – wartości odżywcze i witaminy
- Ryż jest cennym źródłem składników mineralnych – potasu, który reguluje ciśnienie krwi; magnezu, który koi nerwy i poprawia koncentrację; cynku, który wzmacnia naszą odporność i żelaza niezbędnego w produkcji hemoglobiny, która transportuje tle.
- To również bogactwo witamin – między innymi witaminy B regulującej pracę układu nerwowego i witaminy E chroniącej organizm przed wolnymi rodnikami.
- Ryż to także bogactwo błonnika, który usprawnia proces trawienia i białka składającego się z aminokwasów egzogennych, którego nasz organizm akurat nie wytwarza i musi je czerpać z pożywienia.
- Jest lekkostrawny, działa przeciwbiegunkowo i łagodzi podrażnienia jelit.
Sypki ryż przechowuj w pojemniku do ryżu, by sięgać po niego w czasie przygotowywania obiadów, słodkich deserów czy innych dań. Zalety ryżu sprawiają, że warto włączać go do swojej diety.
- Szczegółowe wskazówki, co do gotowania różnych rodzajów ryżu znajdziesz w artykule: Jak poprawnie gotować ryż w warunkach domowych?
Sypki ryż najlepiej przechowywać w szczelnym pojemniku.
Rodzaje ryżu ze względu na wielkość ziaren
Nie istnieje tylko jeden typ ryżu. Możemy wyróżnić jego różne rodzaje oraz dokonać podziału, biorąc pod uwagę wielkość ziaren. Wyróżniamy zatem:
- ryż krótkoziarnisty (ziarna o długości 5-5,2 mm) – ugotowane ziarna są kleiste, ale też i najbardziej aromatyczne.
- ryż średnioziarnisty (ziarna o długości 5,2-6 mm) – po ugotowaniu jest kleisty, ale ma łagodny smak.
- ryż długoziarnisty (ziarna o długości większej niż 6 mm) – po ugotowaniu jest sypki, delikatny i puszysty.
Ryż – rodzaje i ich właściwości:
Ryż biały i wartości odżywcze
Biały ryż nazywany jest również ryżem polerowanym. Jest najpopularniejszą odmianą ryżu, którą chętnie wykorzystujemy w kuchni – do gołąbków, risotto i słodko-kwaśnych dań. Jest to ryż najbardziej przetworzony, dlatego też zawiera najmniej wartości odżywczych w stosunku do innych odmian. Procesy produkcyjne sprawiają, że ryż ma delikatny smak, a także bardzo szybko się gotuje (około 10 minut).
Należy docenić go jednak za jego uniwersalność – nadaje się do słodkich deserów, ale i dań obiadowych. Warto pamiętać o jego lekkostrawności, dzięki której może być spożywany przez dzieci, alergików oraz osoby z problemami układu pokarmowego.
Stalowa kula do ryżu znacznie ułatwia gotowanie sypkich ziaren.
Ryż brązowy – kalorie i wartości odżywcze
Ryż brązowy to inaczej ryż naturalny. W przeciwieństwie do białej odmiany, jest praktycznie nieoczyszczony – usuwa się tylko niejadalną łuskę. Sprawia to, że zachowuje więcej wartości odżywczych niż tak popularny ryż biały. Wysoka zawartość błonnika i niski indeks glikemiczny sprawiają, że jest polecany osobom na diecie – daje uczucie sytości. Z kolei jego wartość kaloryczna wynosi 110 kcal na 100 g ryżu. Reguluje poziom cukru we krwi, a także obniża cholesterol.
Brązowy ryż wymaga dłuższego czasu gotowania, który wynosi minimum 30 minut. Po ugotowaniu i tak pozostaje nieco twardszy niż biała odmiana. Ma specyficzny smak i aromat. Doskonały na obiad, jako dodatek do warzyw i ryb. Można z niego przygotować także wartościową mąkę oraz mleko ryżowe.
Ryż parboiled, inaczej paraboliczny – wartości odżywcze i właściwości
Kolejnym rodzajem ryżu jest ryż parboiled. To odmiana pośrednia między ryżem białym a brązowym. Jego ziarna obrabiane są pod wysokim ciśnieniem i podawane są działaniu pary wodnej. Taki zabieg sprawia, że część wartości odżywczych zawartych w łusce przechodzi dalej, do wnętrza ziarna.
Po ugotowaniu, ryż paraboliczny nie jest klejący, ale sypki. Cechuje się delikatnym smakiem i dość krótkim czasem gotowania – około 15 minut. Gotuje się porównywalnie szybko jak biały ryż, ale ma też zalety ryżu brązowego – cenne wartości odżywcze. Doskonały jako dodatek do sałatek.
Ryż jaśminowy i jego wartości odżywcze. Do czego pasuje?
Ryż jaśminowy delikatny w smaku ryż pochodzący z Tajlandii. Ma białą barwę oraz charakterystyczny kwiatowy posmak. Znajduje się w nim sporo potasu oraz witamin z grupy B. Polecany szczególnie dla osób, które potrzebują odstresowania, a także tych cierpiących na nadciśnienie i choroby serca.
Ryż jaśminowy i jego właściwości smakowe sprawiają, że idealnie komponuje się ze słodkimi dodatkami, owocami i mlekiem kokosowym.
Ryż basmati i jego wartości odżywcze
Ryż basmati jest szczególnie aromatyczny i ma orzechowy posmak. Po ugotowaniu jego ziarna nie kleją się, ale są przyjemnie sypkie i puszyste. Śnieżnobiały kolor oraz sypka struktura sprawiają, że ryż basmati pięknie prezentuje się na talerzu – wraz z owocami morza, rybami i mięsem drobiowym. Jest także lekkostrawny, dlatego polecany jest osobom ze schorzeniami jelita grubego. Może być śmiało jedzony przez małe dzieci, a także przez osoby nietolerujące glutenu.
Lekkostrawny ryż amerykański
Ryż amerykański należy do odmiany długoziarnistej. Poznamy go po śnieżnobiałej barwie ziaren oraz słodkawym smaku, który sprawia, że jest doskonały do deserów. Będzie świetną podstawą dla prostych, ale i bardziej wyszukanych dań. Warto docenić go za uniwersalność, lekkostrawność i przyjemny smak.
Włoski ryż arborio
Ryż arborio to włoski i krótkoziarnisty rodzaj ryżu. To ryż, który wyróżnia się słodkim posmakiem. Dodatkowo, ugotowane ziarna są kleistne, dlatego doskonale nadają się do przygotowania różnego typu deserów, kleików oraz klasycznego risotto.
Dziki ryż i jego cenne właściwości
Ryż dziki, mimo iż posiada dobroczynne wartości odżywcze, to nie jest tak popularny jak inne odmiany. Dziki ryż to nasiona trawy wodnej, pochodzącej znad brzegów Missisipi. W nasionach tych ulokowało się wiele witamin, minerałów oraz przeciwutleniaczy. Zawiera sporo błonnika, poprawia trawienie i przyspiesza przemianę materii. Będzie zatem doskonałym wyborem dla osób na diecie.
Bardzo łatwo odróżnimy dziki ryż od innych rodzajów ryżu – wyróżnia się intensywnie ciemną barwą oraz głębokim smakiem oraz aromatem. Będzie świetnie komponował się z daniami z kuchni orientalnej.
Czarny ryż – właściwości i wartości odżywcze
Czarny ryż nazywany jest także ryżem indonezyjskim. Wśród wszystkich rodzajów ryżu, właśnie ta odmiana może pochwalić się prawdziwym bogactwem wartości odżywczych! Czarny ryż ma wiele właściwości zdrowotnych, dzięki zawartości witaminy E oraz antyoksydantów – pozytywnie wpływa na stan skóry, włosków i paznokci, spowalnia procesy starzenia się organizmu oraz zmniejsza ryzyko nowotworów.
W czasie gotowania, ziarna czarnego ryżu przybierają fioletową barwę. Ten rodzaj ryżu pasuje do dań z drobiem, rybami i dziczyzną. Lekko orzechowy aromat sprawia, że dania smakują wyśmienicie.
Ryż czerwony i jego wartości odżywcze
Ryż czerwony to odmiana popularna w Tajlandii i na Filipinach. Ma ciemnoczerwoną barwę, słodkawy posmak i orzechowy aromat (podobnie jak ryż czarny). Przy jego gotowaniu warto uzbroić się w cierpliwość, bo potrzeba 35-50 minut, by ziarna były gotowe do spożycia. Warto spożywać go razem z warzywami, sałatkami i daniami z drobiu.
Czerwony ryż jest trochę podobny do brązowego i również wykazuje zdrowotne właściwości. Zawiera witaminę A, D, E oraz cenne minerały – magnez, żelazo i cynk. Zapobiega powstawaniu miażdżycy, pozytywnie wpływa na odporność organizmu, a także reguluje pracę układu pokarmowego.
Najlepiej jest wybrać ryż sypki, a nie w woreczkach, by nie miał kontaktu z plastikiem. W gotowaniu sypkiej postaci pomoże nam specjalny garnek do gotowania ryżu. Dzięki niemu ryż będzie miał odpowiednią konsystencję, twardość i smak. Możesz również od razu przygotować ryż w formie kulki, dzięki stalowej kuli do gotowania ryżu. Zaserwowany w takiej formie na pewno zrobi wrażenie i pobudzi apetyt!
